با استرس تعطیلات چه کنیم؟

روزهای آخر سال و شروع تعطیلات نوروز همهٔ ما سرمان شلوغ است و کارهای زیادی داریم که باید انجام بدهیم. انگار همه عجله دارند، مضطرب‌اند، در حال برنامه‌ریزی و آماده‌شدن هستند و تا آخرین لحظه کارهایی دارند که هنوز انجامشان نداده‌اند. بعضی‌ها ممکن است احساس آشفتگی و خشم و خستگی و حتی اندوه کنند، خصوصاً افرادی که به‌تازگی عزیزی را ازدست‌داده‌اند. به هر صورت این زمان از سال می‌تواند چالش‌برانگیز و استرس‌زا باشد.
اما شما باید مراقبت خودتان باشید، در غیر این صورت فرسوده می‌شوید و صبر و تحملتان را از دست می‌دهید. علائم افسردگی و اضطراب می‌تواند تحت‌فشار استرس‌های افزودهٔ آخر سال، تشدید شود.
در این مطلب توصیه‌هایی به شما می‌کنیم که از استرستان در روزهای آخر سال و طی تعطیلات کم کنید. این توصیه‌ها جدید نیستند؛ اما ارزش یادآوری را دارند. همچنین شاید در نگاه اول ساده به نظر نرسند، اما پیگیر باشید تا احساس آرامش بیشتری کنید.

نه بگویید

خودتان را مقید نکنید که به هر درخواستی پاسخ مثبت بدهید. شما قرار نیست به هر دعوتی جواب بدهید و هر کاری که از شما می‌خواهند و باب میلتان نیست انجام بدهید. اگر احساس خوبی نسبت به درخواست دیگران ندارید یا وقت و حوصله‌اش را ندارید مؤدبانه آن را رد کنید. از فرد مقابل تشکر کنید که دعوتتان کرده و اگر برنامهٔ دیگری از قبل دارید آن را بگویید و سپس مؤدبانه دعوت را رد کنید. اگر واقعاً دوست دارید با فرد موردنظر ارتباط داشته باشید؛ اما در این لحظه و دعوت خاص مایل به پذیرفتن دعوت نیستید، زمان دیگری را خودتان پیشنهاد بدهید.

استراحت کنید

در کنترل مؤثر استرس و اضطراب مهم است که مهارت استراحت‌کردن را داشته باشید، یعنی بدانید چگونه ذهن و جسمتان را آرام کنید. وقتی استرس دارید، بدنتان با وضعیت «جنگ یا گریز» واکنش نشان می‌دهد، عضلاتتان منقبض می‌شوند، ضربان قلبتان بالا می‌رود و دیگر سیستم‌های فیزیولوژیکی‌تان به فعالیت زیاد می‌افتند. اگر نتوانید خودتان را آرام کنید، استرس و اضطراب مزمن می‌تواند منجر به فرسودگی، خشم، تحریکات عصبی، مشکلات جسمی و ... شود. تمرینات آرام‌سازی می‌توانند ابزار قدرتمندی در برابر استرس باشند. طی روزهایی که مشغول خانه‌تکانی و آماده‌کردن تدارکات جشن سال نو هستید، حتماً زمان‌هایی هرچند کوتاه طی روز به استراحت اختصاص بدهید. خواهید دید که باانرژی بیشتری به ادامهٔ کار برمی‌گردید.

کمی از مسئولیت‌هایتان کم کنید

خیلی از افراد نیاز دارند این طرز فکر را رها کنند که «اگر می‌خواهم کاری را درست انجام بدهم، فقط باید خودم انجامش بدهم»، یا «نمی‌خواهم به هیچ‌کس دیگری زحمت بدهم یا از کسی کمک بگیرم». گاهی واقعاً لازم است یک‌نفس عمیق بکشید و به خودتان سخت نگیرید. درک کنید که وقتی کاری را به شخص دیگری محول می‌کنید، دیگر دست شما نیست و این می‌تواند چیز خوبی باشد. شاید سخت به نظر برسد؛ اما باید صبر کنید و پیش از اینکه قضاوت کنید، نتیجه نهایی را ببینید. اگر فکر اینکه کاری را به فرد دیگری بسپارید اذیتتان می‌کند، باید کم‌کم شروع کنید و کارهای کم‌اهمیت‌تر را به دیگران محول نمایید. وقتی ببینید کاری بدون شما با موفقیت انجام شده، اعتماد و اطمینان لازم را به دست می‌آورید و می‌توانید سراغ کارهای دیگر هم بروید. مثلاً نیازی نیست در خانه‌تکانی، اتاق بچه‌ها را هم شما تمیز کنید. این مسئولیت را به خودشان بسپارید، بنشینید و نتیجه را ببینید.

در خوردن زیاده‌روی نکنید

بیشتر افراد وقتی استرس دارند فوراً سراغ خوراکی‌ها می‌روند؛ اما این راهکار یا عادت، اثری بسیار موقتی دارد و در نهایت منجر به مشکلات بیشتری می‌شود. در این مواقع به‌جای خوردن، استراحت کنید، پیاده‌روی کنید یا سرگرم فعالیت موردعلاقه‌تان شوید.

برای تعطیلات برنامه‌ای بچینید که شدنی و منطقی باشد

ما انتظاراتی از خود داریم و خیلی وقت‌ها برنامه‌هایی که در نظر می‌گیریم چندان شدنی و واقع‌گرایانه نیستند و این خودش استرس برانگیز است. گاهی وقت‌ها هیچ توقعی و انتظاری از خود نداشتن می‌تواند هیجان‌انگیز و مفید باشد؛ زیرا به این معنی است که به خودتان استراحت می‌دهید و نگران آینده نیستید. تعطیلات فرصت خوبی است که به خودتان سخت نگیرید و ذهنتان را رها کنید. اگر هم برنامه‌ای می‌چینید، قابل‌انجام باشد تا با نرسیدن به آنها ناامید و بی‌انگیزه نشوید.

با خودتان مهربان باشید

مهربان بودن با خود مهارتی فراگرفتنی است. وقتی تمرین می‌کنید که با خودتان همدل و مهربان باشید، از لحظاتتان بهتر استفاده می‌کنید، نه اینکه فقط آنها را تحمل کنید. سعی کنید از تعطیلات به‌عنوان فرصتی برای کشف خودتان و رسیدگی به دل خودتان بهره ببرید. قرار نیست کامل و بی‌نقص باشید، بلکه باید با دوست‌داشتن خودتان، خودتان را بپذیرید و روی رشدتان کار کنید. وقتی با خودتان مهربان هستید، کمتر خودتان را نقد و سرزنش می‌کنید و حتی شاید جنبه‌های مثبت بیشتری از وجود خودتان را کشف کنید. مهربان بودن با خود، قدم بزرگی برای کاهش استرس است.

به اختلاف سلیقه‌ها احترام بگذارید

اعضای خانواده مطمئناً مثل هم فکر نمی‌کنند؛ چون هر یک انسانی منحصربه‌فرد هستند و علایق و سلیقه‌های خود را دارند. سعی کنید در برنامه‌ریزی‌ها و انتخاب‌های خانوادگی انعطاف‌پذیر باشید و اجازه ندهید اختلاف سلیقه‌ها تعطیلاتتان را خراب کنند. با هم مشورت و همفکری کنید، روی تشابهاتتان متمرکز شوید و تنش و بگومگو را با گفتگوهای صمیمانه و عقل و درایت جایگزین کنید.

به علاقه‌مندی‌هایی که قبلاً برایشان وقت نگذاشته‌اید بپردازید

تعطیلات فرصت خوبی است که فیلم‌هایی را که ندیده‌اید ببینید، کتاب‌هایی را که نخوانده‌اید بخوانید و سرگرمی‌هایی را که دوست دارید انجام دهید. پرداختن به خود همیشه آرامش‌بخش است.

از فضای مجازی فاصله بگیرید

اطلاعات بی‌شمار و گوناگون و گاهی واقعاً آشفته‌کننده‌ای در فضای مجازی و دنیای اینترنت وجود دارد و اخبار ناراحت‌کننده و اضطراب برانگیز نیز زیاد است. همهٔ اینها ما را ناآرام می‌کنند و بعضی از آنها باعث می‌شوند ناخودآگاه به مقایسه خودمان با دیگران مشغول شویم. در عوض سعی کنید در روزهای تعطیل، بیشتر با خانواده وقت بگذرانید و ارتباط‌های واقعی با دیگران برقرار کنید. قرار نیست هر کاری که می‌کنید و هرجایی که می‌‌روید، آن را با بقیه به اشتراک بگذارید، پس خودتان را درگیر مطلع کردن دیگران از وضعیت خود نکنید.

---